Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σαρλ ντε Σαιντ-Εβρεμόν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σαρλ ντε Σαιντ-Εβρεμόν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Charles de Saint-Évremond (Γαλλικά)
Γέννηση1  Απριλίου 1613[1][2][3] ή 1616
Σαιν-Ντενί-λε-Γκα
Θάνατος29  Σεπτεμβρίου 1703[1][2][3]
Λονδίνο
Τόπος ταφήςΑββαείο του Ουέστμινστερ
ΨευδώνυμοDescavenets[4] και M. de S. E.[4]
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία[5]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΓαλλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[6]
ΣπουδέςΛύκειο Λουί-λε-Γκραν
Λύκειο Σαν-Λουί
Πανεπιστήμιο της Καέν
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας[7]
δοκιμιογράφος
κριτικός λογοτεχνίας
Γάλλος μοραλιστής
στρατιωτικός[8]
φιλόσοφος[9]
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςστρατάρχης
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Σαρλ ντε Σαιντ-Εβρεμόν (γαλλικά: Charles de Saint-Évremond, πλήρες όνομα Charles Le Marquetel de Saint-Denis, seigneur de Saint-Évremond) (1613 - 1703) ήταν Γάλλος στρατιωτικός, ελευθεριακός συγγραφέας σατιρικών κυρίως δοκιμίων και λογοτεχνικός κριτικός. Θεωρείται μεταβατική μορφή ανάμεσα στον Μισέλ ντε Μονταίνι (γ. 1592) και τους φιλοσόφους του Διαφωτισμού του 18ου αιώνα.[10]

Μετά το 1661, έζησε στην εξορία, κυρίως στην Αγγλία, ως συνέπεια της επίθεσής του στη γαλλική πολιτική. Δεν επιθυμούσε να δημοσιεύσει τα έργα του, αν και αποσπάσματα είχαν διαρρεύσει όσο ζούσε. Η πρώτη πλήρης συλλογή των έργων του δημοσιεύθηκε στο Λονδίνο το 1705, μετά το θάνατό του.[11]

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Σαρλ ντε Σαιντ-Εβρεμόν γεννήθηκε την 1η Απριλίου 1613 στο Σαιν-Ντενί-λε-Γκαστ, κοντά στην Κουτάνς, έδρα της οικογένειάς του στη Νορμανδία. Το πλήρες όνομά του ήταν Σαρλ Λε Μαρκετέλ ντε Σαιν-Ντενί, κύριος του Σαιντ-Εβρεμόν. Ήταν μαθητής των Ιησουιτών στο κολέγιο του Κλερμόν (τώρα λύκειο Λουί-λε-Γκραν) στο Παρίσι. Σπούδασε νομικά στο Παρίσι.

Στρατιωτική καριέρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύντομα, ωστόσο, ακολούθησε τη στρατιωτική καριέρα. Μορφωμένος και άνθρωπος του κόσμου, είχε λαμπρή στρατιωτική σταδιοδρομία σε μεγάλο διάστημα του Τριακονταετούς Πολέμου, διακρίθηκε στην πολιορκία του Λαντρεσί (1637),[12] όπου έγινε διοικητής σώματος. Κατά τη διάρκεια των εκστρατειών του μελέτησε τα έργα του Μονταίν και την ισπανική και την ιταλική γλώσσα.

Έλαβε μέρος στις μάχες του Ροκρουά, του Νέρντλινγκεν και στις εκστρατείες της Φλάνδρας. Για μια περίοδο ήταν κοντά στον Μέγα Κοντέ, αλλά τον πρόσβαλε με μια σάτιρα και στερήθηκε του αξιώματος διοικητή της φρουράς του πρίγκιπα το 1648. Κατά τη διάρκεια των εξεγέρσεων της Σφενδόνης, ο Σαιντ-Εβρεμόν παρέμεινε πιστός βασιλικός και το 1652 αναδείχθηκε σε στρατηγό.[13]

Προτομή του Σαρλ ντε Σαιντ-Εβρεμόν στη γενέτειρά του Σαιν-Ντενί-λε-Γκαστ

Το 1639 στο Παρίσι γνώρισε τον Πιερ Γκασσεντί και έγινε μέλος μιας ομάδας ελεύθερα σκεπτόμενων διανοούμενων. Γνωστός και περιζήτητος στην κοινωνική ζωή του Παρισιού ως ο τύπος αυτού που ονομαζόταν «γενναίος και ειλικρινής άνθρωπος», γοήτευε τα σαλόνια με τις πνευματώδεις διηγήσεις και τα ποιήματά του, πρωτοστατούσε στο σαλόνι της Νινόν ντε Λανκλό, εμφανίζονταν στα δείπνα των καλλιεργημένων πλουσίων και έζησε μια ζωή πλήρως σύμφωνα με τα γούστα του για αρκετά χρόνια. Παράλληλα, ασχολούνταν με τη συγγραφή σατιρικών κυρίως δοκιμίων και άλλων έργων.

Ο Σαιντ-Εβρεμόν ήταν άνθρωπος του μέτρου, της άνεσης και των λεπτών απολαύσεων. Αναζητούσε την ηδονή της ψυχής και του σώματος χωρίς να συγχέει την ελευθερία των ηθών και του φρονήματος με την διαφθορά και την ακολασία.[14]

Το 1661, έπεσε στη δυσμένεια του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΔ΄ μετά την εμφάνιση της Επιστολής προς τον Μαρκήσιο του Κρεκί σχετικά με την ειρήνη των Πυρηναίων (1659) όπου επέκρινε τον καρδινάλιο Μαζαρίνο. Η επιστολή λέγεται ότι ανακαλύφθηκε από τους πράκτορες του Κολμπέρ κατά την κατάσχεση των εγγράφων του Νικολά Φουκέ, αλλά φαίνεται πολύ ανεπαρκής αιτία για την εξορία του. Ο Βολταίρος, στην εποχή του Λουδοβίκου ΙΕ΄, αποδίδει τη βασιλική δυσμένεια σε έναν μυστικό, άγνωστο λόγο. Τα ελευθεριάζοντα ήθη του ίσως ήταν ο κρυφός λόγος.

Εξορία στην Αγγλία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Προς το τέλος του 1661 αναγκάσθηκε σε εξορία, κατέφυγε στην Ολλανδία και μετά στην Αγγλία, όπου η βασιλική αυλή και η πόλη τον υποδέχτηκαν θερμά. [15]Ο βασιλιάς Κάρολος Β΄ τον δέχτηκε ευγενικά και του έδωσε σύνταξη τριακόσιες στερλίνες. Έζησε άνετα, συναναστρεφόμενος με την υψηλή αριστοκρατία και τους ανθρώπους των γραμμάτων. Όταν η δούκισσα Ορτάνς Μανσινί, ανεψιά του Μαζαρίνου, εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο το 1670, τη βοήθησε να ιδρύσει το περίφημο σαλόνι της, τόπο συνάντησης αριστοκρατών και συγγραφέων, και ήταν ένας από τους κύριους καλεσμένους της. Η χρήση των γαλλικών ήταν τόσο διαδεδομένη εκείνη την εποχή στην Αγγλία που ο Σαιντ-Εβρεμόν έμαθε όσα αγγλικά χρειαζόταν για την καθημερινή ζωή και τις σχέσεις με τους αγρότες, όταν κατοικούσε στην ύπαιθρο. Σύχναζε, με Άγγλους λογοτέχνες, όπως ο Τζόναθαν Σουίφτ, σε λογοτεχνικά καφέ, χωρίς να διακόψει τις σχέσεις του με τους φίλους του στη Γαλλία, οι οποίοι τον ενημέρωναν για ό,τι ενδιαφέρον συνέβαινε στη Γαλλία.

Έζησε στην Αγγλία, παρά τη χάρη που του προσφέρθηκε το 1689 από τον Λουδοβίκο ΙΔ΄ και πέθανε στις 29 Σεπτεμβρίου 1703 στο Λονδίνο σε ηλικία 90 ετών. Ενταφιάστηκε στο αββαείο του Ουέστμινστερ, όπου το μνημείο του βρίσκεται ακόμη στο χώρο των ποιητών.[15]

Ο Σαιντ-Εβρεμόν δεν ενέκρινε ποτέ την εκτύπωση οποιουδήποτε έργου του κατά τη διάρκεια της ζωής του, αν και το 1668 δημοσιεύθηκε μια μη εξουσιοδοτημένη συλλογή. Ανάμεσα στα έργα του είναι:[16]

  • Comédie des Académistes pour la réformation de la langue française (1643) - Κωμωδία των Aκαδημαϊκών για την αναμόρφωση της γαλλικής γλώσσας.
  • Œuvres mêlées (1643-1692), Διάφορα έργα και ανανεωμένη έκδοση (1705).
  • Retraite de M. le duc de Longueville en Normandie (1649) -Η αποχώρηση του κυρίου ντε Λονγκβίλ στη διοίκησή του στη Νορμανδία
  • Les Académistes (1650) σάτιρα σε διαλόγους κατά της Γαλλικής Ακαδημίας.
  • Conversation du maréchal d’Hocquincourt avec le Père Canaye (1656) -Η συνομιλία του στρατάρχη ντ'Οκενκούρ με τον πατέρα Κανέιγ, όπου ειρωνευόταν έναν στρατιωτικό και έναν Ιησουίτη.
  • Lettre au marquis de Créqui sur la paix des Pyrénées (1659)-Επιστολή προς τον Μαρκήσιο του Κρεκί σχετικά με την ειρήνη των Πυρηναίων
  • Réflexions sur les divers génies du peuple romain (1663) - Στοχασμοί γύρω από τα διάφορα γένη του ρωμαϊκού λαού, ιστορικό δοκίμιο.
  • De quelques livres espagnols, italiens et français (1668;) Περί ορισμένων βιβλίων ισπανικών, ιταλικών και γαλλικών.
  • Réflexions sur la tragédie ancienne et moderne (1672) -Στοχασμοί γύρω από την αρχαία και σύγχρονη τραγωδία.
  • Sur les Tragiques (1672) - Για τους Τραγικούς.
  • Parallèle de M. le Prince et de M. de Turenne (1673)
  • Sur nos comédies (1677), Για τις κωμωδίες μας, όπου ο συγγραφέας ειρωνεύεται τα νέα είδη θεαμάτων στη Γαλλία.
  • Les Opéras (1677) - Τα μελοδράματα, σάτιρα.
  • Défense de quelques pièces de Corneille (1677) - Υπεράσπιση ορισμένων έργων του Κορνέιγ.
  • Discours sur Épicure (1684) - Λόγος για τον Επίκουρο.
  • Les Pensées sur l’honnêteté - Σκέψεις γύρω από την τιμιότητα, έργο του Νταμιάν Μιτόν που αποδόθηκε στον Σαιντ-Εβρεμόν στην πρώτη έκδοση των Œuvres mêlées.
  • Dissertation sur la tragédie Alexandre le Grand de Racine (1666) - Διατριβή για τον Αλέξανδρο τον Μέγα του Ρακίνα
  • Η αλληλογραφία του με τη Νινόν ντε Λανκλό, δημοσιεύθηκε το 1752.
  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12159376w. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) SNAC. w6670br3. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 7093. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. 4,0 4,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. ola2007404587. Ανακτήθηκε στις 30  Αυγούστου 2020.
  5. LIBRIS. Εθνική Βιβλιοθήκη της Σουηδίας. 12  Νοεμβρίου 2012. libris.kb.se/katalogisering/42gkpnbn29kzdfs. Ανακτήθηκε στις 24  Αυγούστου 2018.
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12159376w. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  7. «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
  8. Ανακτήθηκε στις 14  Ιουνίου 2019.
  9. Ανακτήθηκε στις 14  Ιουνίου 2019.
  10. . «britannica.com/biography/Charles-de-Marguetel-de-Saint-Denis-Seigneur-de-Saint-Evremond». 
  11. . «en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclopedia_Britannica/Saint-Εvremond,_Charles_de_Marguetel_de_Saint-Denis,_Seigneur_de». 
  12. . «weaponsandwarfare.com/2016/01/28/thirty-years-war-from-breda-to-rocroi-1637». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2021. 
  13. . «historicalportraits.com/Charles de Saint-Évremond». 
  14. Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα, τομ. 53, σελ. 44-45
  15. 15,0 15,1 . «westminster-abbey.org/abbey-commemorations/commemorations/charles-de-st-denis-sieur-de-st-evremond». 
  16. . «goodreads.com/author/Charles_de_Saint_vremond».